1. CHUẨN BỊ
Dây cáp: Cáp UTP được chia theo nhiều tiêu chí khác nhau (CAT – Category) nhưng trong mạng LAN thường dùng 2 loại CAT-5 (100Mps) và CAT-6 (1000Mps). Tùy theo nhu cầu, bạn có thể ra cửa hàng để mua một sợi cáp có chiều dài tùy ý. Để đảm bảo chất lượng bạn nên mua cáp chính hãng của AMP, vì mỗi lần cáp hỏng sửa lại cáp rất mất thời gian và công sức.
Đầu cáp RJ45: Tương tự như cáp, có rất nhiều chủng loại đầu cáp RJ45 trên thị trường với giá cả rất khác nhau. Đầu cáp RJ45 tốt thường được làm bằng nhựa cứng, không giòn, độ trong suốt cao, thanh nhíp giữ phía sau có độ đàn hồi tốt, các miếng đồng ở đầu màu vàng óng. Nếu cảm thấy khó phân biệt, bạn hãy tìm mua ở những nhà phân phối uy tín.
Kềm bấm cáp: Giá cả, hình dáng và chất lượng của các loại kềm bấm cáp có thể rất khác nhau. Có loại chỉ dùng bấm đầu RJ45, có loại bấm được cả đầu cáp mạng lẫn đầu cáp thoại RJ11. Kềm bấm tốt thường chế tạo bằng loại thép tốt, không rỉ, có phần đầu bấm có thể tháo rời, thay thế khi hư cũ. Khi đưa đầu cáp RJ45 vào khe bấm trên kềm thì vừa khít, không quá rộng hay quá chật, đầu cáp có thể rút ra dễ dàng sau khi bấm xong. Phần dao cắt cáp phải bén và khít, ngoài ra còn cần có khe dùng để tước vỏ dây cáp.
Máy kiểm tra cáp: Những loại máy kiểm tra cáp đơn giản bằng đèn LED có giá dưới 100.000 đồng có thể cho bạn biết bạn đã bấm đúng vị trí các sợi cáp vào đầu RJ45 hay chưa. Một số loại máy tốt hơn có màn hình LCD hiển thị thông tin và cho phép kiểm tra nhiều loại cáp khác như cáp đồng trục, hay cáp USB… Những loại máy kiểm tra cáp cao cấp có giá vài chục nghìn USD có thể đo được chiều dài cáp, độ suy giảm tín hiệu, độ nhiễu tín hiệu, tốc độ truyền dữ liệu và cả vị trí đứt của các sợi cáp bên trong.
2. CÁC CHUẨN CÁP MẠNG RJ45
Ttrước khi tiến hành bấm cáp mạng ta tìm hiểu về các chuẩn cáp RJ45, để dễ nhớ người ta đưa ra hai chuẩn với thứ tự màu dây nhất định, đó là chuẩn T568A và T568B gọi tắt là chuẩn A và chuẩn B.
Sơ đồ màu cho chuẩn T568A:
1. Trắng xanh lá
2. Xanh lá
3. Trắng cam
4. Xanh dương
5. Trắng xanh dương
6. Cam
7. Trắng nâu
8. Nâu
Sơ đồ màu cho chuẩn T568B:
1. Trắng cam
2. Cam
3. Trắng xanh lá
4. Xanh dương
5. Trắng xanh dương
6. Xanh lá
7. Trắng nâu
8. Nâu
Trong cáp RJ45 có 2 loại là cáp thẳng (straight-through) và cáp chéo (cross-over)
– Cáp thẳng: Chỉ cần bấm 2 đầu cùng chuẩn (ví A – A hoặc B – B)
Sơ đồ cáp thẳng
– Cáp chéo: Bấm 2 đầu khác chuẩn (ví dụ đầu chuẩn A, đầu chuẩn B)
Sơ đồ cáp chéo
– Khi quan sát sơ đồ cáp thẳng và cáp chéo ta có thể thấy rằng trong 8 sợi dây của cáp UTP thì chỉ có 4 sợi được dùng để truyền và nhận dữ liệu đó là thứ tự dây 1, 2, 3, 6 – tương ứng với 4 dây tín hiệu TX+, TX- (TX – Transmit), RX+, RX- (RX – Receive) của card mạng (NIC – Network Interface Card). Vì thế khi bấm cáp chéo bạn cũng không cần phải nhớ hết cả 2 chuẩn A, B thì mới bấm được, đơn giản chỉ cần bấm 1 đầu chuẩn A hoặc B, đầu còn lại hoán đổi vị trí 1 – 3 và 2 – 6 là xong.
Vậy trong trường hợp nào ta dùng cáp thẳng, trường hợp nào dùng cáp chéo?
- Các thiết bị cấp dùng cáp chéo như PC – PC, Switch – Switch, Router – Router, PC – Router
- Các thiết bị khác cấp dùng cáp thẳng: PC – Switch, Switch – Router.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ cáp mạng UTP, đầu RJ-45, kiềm bấm mạng và biết được thứ tự sắp xếp của các màu dây ta tiến hành bấm cáp mạng.
3. CÁC BƯỚC BẤM CÁP MẠNG RJ45
Bước 1: Cắt vỏ cáp
Đầu tiên bạn cần cắt lớp vỏ nhực bao bọc bên ngoài bốn đôi dây cáp xoắn. Đưa cáp vào khe tước vỏ cáp cách đầu cáp khoảng 3cm bóp kềm nhẹ rồi xoay cáp một vòng. Kéo nhẹ cáp ra khỏi kềm, bạn sẽ thấy lớp vỏ phía đầu cáp bị cắt đứt và rơi ra, mà không ảnh hưởng gì đến các sợi cáp đồng bên trong.
Bước 2: Sắp xếp sợi cáp
Trước hết bạn tháo xoắn bốn đôi cáp, kéo thẳng chúng ra, sau đó sắp xếp chúng nằm thẳng hàng và song song với nhau theo thứ tự chuẩn A hay B tùy các bạn (xem các chuẩn cáp mạng RJ-45) ở trên.
Bước 3: Xén cáp
Sau khi sắp xếp thì thường các đầu các sợi cáp sẽ không bằng nhau mà cao thấp không đồng đều. Nếu đưa các sợi cáp này vào đầu bấm RJ45 thì có sợi sẽ tiếp xúc với mạch đồng, có sợi không. Vì vậy bạn cần tiến hành xén đều các đầu cáp. Cầm thật chặt để giữ nguyên các vị trí các đã sắp xếp rồi đưa phần đầu cáp nhấp nhô không đều nhau vào dao cắt của kềm bấm, nhấn thật nhanh và mạnh để chúng được xén thật phẳng. Khoảng cách giữa đầu cáp sau khi xén cách đầu vỏ cáp khoảng 8mm – 10mm.
Bước 4: Đưa cáp vào đầu bấm
Theo quy định, trên đầu bấm RJ45, khi quay mặt phẳng về phía trên, đầu nhíp giữ phía dưới thì thứ tự các đầu cáp được tính từ trái sang phải. Sau khi hoàn thành công đoạn xén dây phía trên, bạn giữ nguyên vị trí cáp rồi đưa vào đầu bấm RJ45, đấy chúng thật mạnh cho các sợi cáp chui vào các khe. Thực ra thì mỗi khe có kích thước chứa vừa một sợi cáp duy nhất, nên bạn không phải lo việc hai sợi cáp chui vào môt khe, mà chỉ cần đảm bảo vị trí của chúng mà thôi.
Theo quy định, trên đầu bấm RJ45, khi quay mặt phẳng về phía trên, đầu nhíp giữ phía dưới thì thứ tự các đầu cáp được tính từ trái sang phải. Sau khi hoàn thành công đoạn xén dây phía trên, bạn giữ nguyên vị trí cáp rồi đưa vào đầu bấm RJ45, đấy chúng thật mạnh cho các sợi cáp chui vào các khe. Thực ra thì mỗi khe có kích thước chứa vừa một sợi cáp duy nhất, nên bạn không phải lo việc hai sợi cáp chui vào môt khe, mà chỉ cần đảm bảo vị trí của chúng mà thôi.
Đây là vấn đề đáng quan tâm. Về yếu tố màu sắc, bạn kiểm tra lại từng vị trí xem màu sắc đã đúng với chuẩn mình định bấm chưa. Nếu đã chính xác, bạn cần quan tâm đến độ sâu của sợi cáp khi chui vào đầu bấm đã đảm bảo hay chưa. Vị trí thứ nhất cần xem là các sợi cáp nhỏ đã được đẩy đến vị trí của các miếng đồng trên đầu RJ45 hay chưa. Vị trí thứ hai cần xem là phần vỏ cáp có vào đến vị trí chốt nhựa của đầu bấm hay chưa.
Nếu phần cáp nhỏ chưa đến vị trí các lá đồng, thì sẽ không có tiếp xúc nào giữa đầu bấm và cáp. Nếu lớp vỏ chưa đến vị trí chốt nhựa, thì sau khi bấm, sợi cáp sẽ dễ dàng bị rút ra khỏi đầu, nếu người dùng kéo sợi cáp thay cho việc cầm đầu bấm để rút nó ra khỏi card mạng.
Bước 5: Bấm cáp
Đây là công đoạn chỉ cần dùng sức khỏe. Bạn đưa đầu RJ45 chứa cáp đã đưa vào đúng vị trí như trên vào khe bấm RJ45 trên kềm, rồi dùng sức bóp thật mạnh một các dứt khoát đến khi nghe một tiếng tách nhỏ. Tiếng kêu này là do kềm bấm đẩy mạnh chốt nhựa đè xuống đầu vỏ cáp để giữ nó chặt trong đầu RJ45. Với loại kềm tốt, bạn chỉ cần bấm một lần thật mạnh. Với loại kềm rẻ tiền, có thể bạn phải dùng hết sức, bấm và giữ liên tục nhiều lần để các lá đồng bám chặt vào sợi cáp.
Đây là công đoạn chỉ cần dùng sức khỏe. Bạn đưa đầu RJ45 chứa cáp đã đưa vào đúng vị trí như trên vào khe bấm RJ45 trên kềm, rồi dùng sức bóp thật mạnh một các dứt khoát đến khi nghe một tiếng tách nhỏ. Tiếng kêu này là do kềm bấm đẩy mạnh chốt nhựa đè xuống đầu vỏ cáp để giữ nó chặt trong đầu RJ45. Với loại kềm tốt, bạn chỉ cần bấm một lần thật mạnh. Với loại kềm rẻ tiền, có thể bạn phải dùng hết sức, bấm và giữ liên tục nhiều lần để các lá đồng bám chặt vào sợi cáp.
Bước 6: Kiểm tra cáp trước khi sử dụng:
Lắp pin vào thiết bị kiểm tra cáp, rồi đưa hai đầu cáp vào hai khe RJ45 trên hai phần của máy. Sau khi bật công tắc sang trạng thái ON, máy sẽ chuyển liên tục giữa các vị trí cáp của đầu RJ45 bằng cách bật các đèn LED ở các vị trí từ 1 đến 8.
Nếu trên hai phần của máy kiểm tra cáp cùng hiện các đèn có số giống nhau, nghĩa là bạn đã bấm đúng một sợi cáp thẳng. Nếu đèn LED ở vị trí nào đến lượt mà không sáng, nghĩa là sợi cáp đó đã không tiếp xúc với sợi đồng ở một trong hai đầu cáp, hoặc sợi cáp của vị trí đó đã bị đứt.
Với cáp chéo thì khi kiểm tra sẽ có chút khác biệt, khi đèn ở phần này bật vị trí 1, thì ở đầu kia là vị trí 3, đầu này là bật vị trí 2, thì phần kia là vị trí 6. Ngược lại, khi đèn ở phần này bật vị trí 3, thì ở đầu kia là vị trí 1, đầu này là bật vị trí 6, thì phần kia là vị trí 2, còn các vị trí còn lại thì bình thường.
Lắp pin vào thiết bị kiểm tra cáp, rồi đưa hai đầu cáp vào hai khe RJ45 trên hai phần của máy. Sau khi bật công tắc sang trạng thái ON, máy sẽ chuyển liên tục giữa các vị trí cáp của đầu RJ45 bằng cách bật các đèn LED ở các vị trí từ 1 đến 8.
Nếu trên hai phần của máy kiểm tra cáp cùng hiện các đèn có số giống nhau, nghĩa là bạn đã bấm đúng một sợi cáp thẳng. Nếu đèn LED ở vị trí nào đến lượt mà không sáng, nghĩa là sợi cáp đó đã không tiếp xúc với sợi đồng ở một trong hai đầu cáp, hoặc sợi cáp của vị trí đó đã bị đứt.
Với cáp chéo thì khi kiểm tra sẽ có chút khác biệt, khi đèn ở phần này bật vị trí 1, thì ở đầu kia là vị trí 3, đầu này là bật vị trí 2, thì phần kia là vị trí 6. Ngược lại, khi đèn ở phần này bật vị trí 3, thì ở đầu kia là vị trí 1, đầu này là bật vị trí 6, thì phần kia là vị trí 2, còn các vị trí còn lại thì bình thường.
Chúc các bạn thành công!
